SANTO TOMAS AZOKA 2013

BBK-k antolatutako 66. azoka. Planoetan ikus daiteken legez, salmenta-postu gehienak Areatzan (224) kokatuko dira, gainerakoa Plaza Berrian (62) egongo da.
140 ekoizlek hartuko dute parte. Produktu ezberdinak egongo dira salgai: ogia eta euskal pastela, gaztak, eztiak, hestebeteak, barazkiak, txakolina-sagardoa, landare eta loreak, frutak, kontserbak, esnekiak eta abereak. 
Eta nola ez txosnak gure taloekin.
Aurtengo nobedadea Bioeskola BBK proiektua izango da, Arriaga Antzokiko plazan kokatuta egongo dena.
Beste urteetan bezala, Bidezko Merkataritza ere egongo da Bizkaiko nekazaritza-produktuekin batera.
Hementxe duzue Santo Tomas azokako egitaraua:

09:00 - 22:00  Tokiko produktuak salgai.
10:00 - 13:00  "Alturako baratze ekologikoa landatzen", Arriaga                               plazan.
10:00etatik aurrera   BBK kutxabank egutegien banaketa Areatzan.
19:00               Oskorri & The Pub Ibiltaria BBK Salan, Kale                                     Nagusia 19.

GABON ZORIONTSUAK

                           

                                                             

ABENDUAK, 11 - MENDIEN NAZIOARTEKO EGUNA

"Mendiak, etorkizun jasangarriaren giltza" izango da aurtengo leloa.
Mendiak ezinbestekoak dira bizitzarako. Hauek lur-azalaren laurden bat hartzen dute eta munduko ur dorreak dira. Ur gezaren kantitaterik handiena hementxe dago. Hori dela eta, munduko populazio erdia baino gehiagoari ematen dio ur geza. 
Honetaz gain, mendiko biodibertsitatea itzelezkoa da. Landare espezie aberatsa ezezik, animalia ugari ere bizi dira  (ez ahaztu gizabanakoa animalia espezie bat dela). 
Aniztasun honek gure bizi kalitatea erabakitzen du.

Haatik, aldaketa klimatikoa, meatze-ustiapena, gatazka armatuak, gosetea eta txirotasuna bezalako faktore batzuk kolokan jartzen ari dira. Gizakiak naturaren aurka egindako ekintzak  hainbat espezien desagerpenaren bizkortzea eragiten ari dira, gure biziraupena baldintzatzen duelarik.
Petrolerek Virunga mendietako gorilak arriskuan jarri dituzte.
Ehiza furtiboak eta gatazka armatuek Himalayako leopardoa desagertzeko zorian utzi dute. Hau bezalako mila adibideak aurki daitezke munduan, baina arreta deitzen duena Virungako  parke nazional batean gertatzea da. Arriskuan dauden espezieak babesteko lekuak direla suposatzen da. 

                              

Beste eguna kontzientziak astintzeko. Zeozer egin dezakezula pentsetan baduzu, sinatu hemen.

ABENDUAK, 10 - ANIMALIEN ESKUBIDEEN NAZIOARTEKO EGUNA

"Herri baten handitasuna eta aurrerapen morala animaliak tratatzeko duen moduan neurtzen da" (Mahatma Gandhi).

ABENDUAK, 2 - BLOGAREN II. URTEBETETZEA

E.N.E. (EUSKARAREN NAZIOARTEKO EGUNA)

Euskararen eguneko ospakizunak abian dagoz, bai hemen bai kanpoan. Abenduaren 3an, tamalez, euskararen aldeko deia egiten jarraitu behar da. 

Euskal Herritik kanpoko euskal etxeek iharduera ezberdinak antolatu dituzte bioaniztasun kulturala eta euskara areagotzeko.

Batzuk, oraindino  euskara egunero mintzatu behar dela enteratu ez.

"Kontsumitu euskara. Doan da eta denontzako lain dago" dio hemengo kanpainak. 
Ez dut uste doan izan denik. Hainbeste ahalegin, hainbeste dirulaguntza eta zertarako? Euskara erabili da inolako lotsarik gabe. Abenduaren 3an iharduera asko egingo dira eta, hantxe egongo dira erdaldun asko eta sasi euskaldunak kutsatzen.

Sasi euskaldunak

Euskaldun arten

Anaitasuna,

Beti aboan,

Ni euskalduna

Zintzona ainbat

Sarri mingañean

Tastade ama

Euskerarentzat

Biotz barrenean,

Gaur au da askoren

Euskotasuna

Euskalerrian.

Sapaburuak

Legez ugari

Ur zikiñean,

Dagoz olango

Euskaldunak gaur

Euskalerrian.

      * * *

Ama euskera

Maite zaitut nik

Bene benetan,

Nere bizi au

Zeure izango da

Naizen artean.

                        Ondarrabi, 1924

PRESTIGE 11 URTE BERANDUAGO

2002ko azaroaren 19an gertaturiko Prestige petroliontziaren hondamendiak Kantauri itsasoko kostaldea  belztu zuen.
11 urte beranduago Prestigeren aurkako sententziak justizia belztu du. 
Orain dela bi urte Prestigeren txapapotea aurkitzen zen Muxiako hondartzetan. Gaur egun hainbat fuel tona geratzen dira itsasoan. Badakigu nolakoa den justizia, baina nori bururatu zitzaion inoiz izandako hondamendi natural handiena sasijustizia honen eskuetan uztea?
Justizian lan egiten duten kortesano hauek jakin badakite nortzuk diren hondamendi honetako erantzuleak. Benetan sententzia lotsagarria. Justizia honek ez du inolago "prestige"rik.

                           

URRIAK, 27 - ORDUAREN ALDAKETA

Udako ordutegitik neguko ordutegira pasatzeko  igande honetan orduaren aldaketa egin beharko dugu. Bai horixe, ordulariko orratzak 03:00etatik 02:00etara aldatu beharko dugu. Holan gaua ordu bat lehenago ailegatuko da. Neurri hau, nahitaez, Europa osoan aplikatzeko beharra dago.
Honela bada, kontuz ibili aldaketarekin.
Bakarrik falta zen soldata lapurketarekin ordu bat lehenago ailegatzea lanera. Ezta txantxetan ere.

APPLE - iPHONE 5s ETA iPHONE 5c KOLORETSUA

Urriaren 25ean ailegatuko da; hemen, aldiz, norbaitek asmaturiko jaieguna denez, hurrengo egunerako utzi beharko dugu.
iPhone 5s-ak 699 €-ko balioa izango du, eta hori oinarrizko bertsioan (16 Gb). 32 eta 64 Gb-tan gure baduzu 799 € eta 899 € ordaindu behar. Dena den, garestiegi iruditzen bazaizue, beste modeloa; hau da, iPhone 5c koloretsua 100 € merkeagoa da bertsio bakoitzean. 
Hori ikusita, ez da harritzekoa Androidekoak izatea hemen. Bitxikeri moduan, Apple-i 147 € balio zaizkio iPhone 5s-a. Ez dago bat ere txarto %400a handitzea salmentetan. 
Baina hori ez da ezer munduko ordenagailurik indartsuenaren balioa ikusita. Bai, ondo entzun duzu. Abenduan jarriko da salmentan eta Estatu Batuetan 2.999 €-ko balioa izango duen bitartean, hemen 3.049 €. 
Zera, inori adurra ez jausteko, ezaugarriak ez ditut komentatuko. Batzutan hobe da ametsetan egotea.

URRIAK, 16 - ELIKADURAREN NAZIOARTEKO EGUNA

1979tik ospatu egiten da. Egun honetako helburua zera da: jendea munduan dagoen elikadura arazoaz jabetzea, baita gosea, desnutrizioa eta pobreziaren aurkako borrokan elkartasuna indartzea. 
Dena den, nahiko urrun ez dugu joan behar. Bai, horixe. Munduko garatuetako osasun-arazorik handienak gehiegizko pisua, obesitatea eta eskasia dietetikoa dira. Horiek guztiak gaixotasun kroniko areagotzeari lotuta daude, hala nola, minbizia, gaixotasun kardiobaskularrak eta diabetesa.
Elikadura osasungarria funtzezkoa da arazo horiei aurre egiteko.
Aurtengo leloak elikaduraren sistema jasangarria azpimarratu egiten du.
                                   
                                  

URRIAK, 15 - ESKU GARBIKETAREN NAZIOARTEKO EGUNA

Eskuen bidez gaixotasun asko harrapa ditzakegu. Hori dela eta, esku-garbiketa egokia ezinbestekoa da bakterioak saihesteko. Herrialde garatuetako jende askok txarto egiten du keinu sinple hau, zeren, ura baino ez baitu erabiltzen. Xaboia nahitaez erabili behar da.
Eta zer esan herrialde azpigaratuetan, non ez dagoen uraren kalitaterik. Kolera, hepatitisa, poliomelitisa eta tifusa bezalako gaixotasunek eragin handia dute herri horietan. 
Egunean zehar manipulatu egiten dugu gauza pilo. Honela, bada, zentzuz jokatu behar dugu. Ura eta xaboia edozein txerto baino askosaz hobeagoak dira.

Eskuak ez dira garbitu behar zikin dagozenean baino ez. Ez gara bizi burbuila batean, bideo honetan agerian geratzen den legez.

              

ALTERNATIBA JASANGARRIA 2013

2013ko Alternatiba jaialdia urriaren 5ean eta 6an Baionan ospatu zen goizeko 10:00etatik arratsaldeko 22:00etara. 
Lapurdiko hiriburuan bildu zirenek alternatiba jasangarriak ezagutzeko aukera izan zuten: baratz komunitarioak, hirigintza ekologikoa, banku etikoak, tokiko monetak, trantsizio energetikoa egiteko egitasmoak, kooperatiba energetikoak, e.a. 
Primeran, klima aldaketaren aurkako egindako ekitaldi guztiak behar beharrezkoak dira.
             
                 


                         

URRIAREN 6tik 12ra - SUTEEN PREBENTZIOARAKO ASTEA

Bazenekien  etxeko suterik arruntena sukaldean gertatzen dela? Bai, holan da. Instalazio elektriko akastunek eta etxetresna elektrikoek sortzen dituzte suteak, baina arreta deitzen didana sukaldean gertaturiko deskuidoen kopurua da.  
Honela, bada,  suteen prebentzioarako astean ezinbestekoa ikusten dut aholku batzuk ematea ezagutzera. 

Beranduegi baldin bada, ...

IRAILAREN 16TIK 22RA - MUGIKORTASUNAREN ASTEA

Aurtengo leloa “aire garbia” izango da. Aste honen barruan, Irailaren 22an kotxerik gabeko nazioarteko eguna ospatzen da Europako herri askotan.  1988tik ospatzen da “Hiria nire kotxe barik” Europan. Autoa baztertu behar dugula suposatzen da eta, horren truke, txirringa edo garraio publikoa erabili. Baina hau ez da Europa, nahiz eta Europaren barnean egon, oraindino nahiko urrun gaude zentzu askotan.  

Europan egun horretan kotxeek debekatuta dute ibiltzea kaleetatik, garraio publikoak salbu. Hemen, aldiz, inora eramaten ez duen zirkuitu txiki bat   jartzen dute. Ah, eta ez atera zirkuitutik, ez bada ere, jai izango duzu. Memeloak garela pentsatu behar dute.  Komunikabide ezberdinetan hainbat propaganda eman ondoren, Europako Mugikortasun Iraunkorraren Astearen espedientea bete dute.

Seguraski, ingurugiroaren alde egindako lana itzelezkoa izan dela pentsatuko dute. Benetan jendea mugitu nahi badute,  beste motatako ekimenak behar beharrezkoak dira eta ez bakarrik urtean behin. Ondo dago bizikleten mailegu-guneen sarea, bai turistentzat baina ez hemengo jendearentzat. Non daude, adibidez, hauteskundeei begira hain gustokoak diren bidegorriak? Txirringak ez dira espaloietatik joan behar. Errepide ondotik egin behar dira bideak eta, jakina, oztoporik gabe.

Santurtzin, adibidez, portuko pasealekua konpondu zenean, zergatik ez ziren molestatu bidegorria egiten errepide ondoan, kotxeen aparkalekua jarri beharrean?  Saltzen ez diren udaleko garajeak eraikitzen dira, OTArik ez dago. Argi dago gure agintariek lehentasuna ematen diotela kotxeari. Kotxeko aparkalekuak edonon eta doako. Behintzat, ez dira zinikoak izan kanpaina honetan parte hartzen.  Eskertzekoa da. Dena den, kuriositatea baduzue jakiteko nortzuk hartuko duten parte, hona hemen.

                                (52 udalerri)

         

Abaltzisketa                                   Gasteiz

Abanto-Zierbena                            Getxo

Aduna                                             Gordexola     

Agurain                                          Ibarra                      

Albiztur                                         Ikaztegieta             

Alegria-Dulantzi                             Irun

Alkitza                                            Iruña

Altzo                                               Irura

Amezketa                                         Iruraiz-Gauna

Anoeta                                            Laudio      

Arrankudiaga                                  Leioa

Arrasate                                         Mungia

Arrigorriaga                                   Mutilba

Asteasu                                            Oñati

Astigarraga                                    Orduña

Baliarrain                                       Orendain

Barrundia                                       Orozko

Basauri                                           Sopuerta

Belauntza                                       Tolosa

Berastegi                                        Trapagaran

Berrobi                                           Ugao-Miraballes

Bilbao                                             Villabona

Donostia                                          Zalla

Durango                                          Zaratamo

Etxebarri                                        Zeberio

Galdakao                                         Zizurkil

AND THE WINNER IS.... TOKYO.

Hau poza! Japoniako jendeak  langile fina izateaz aparte, izugarrizko disziplina eta baloreak ditu. Hemen, aldiz, oraindino ez dira enteratu lapurrak, alferrak eta ohea egiten dutenak ez direla gustoko. Herri baten irudia egunero saldu behar da. Internetean Fukushimari buruzko txiste mediokreak aurkitu ditut. Den dena arin-arin izan da. Horixe da harritzen nauena. Hainbeste kapazitatea
zergatik ez bideratu lanean, baina lan ona egiteko. Kapazitatea esan dut?....
Benetan, patetikoak direla. Ez dakite ezta galtzen ere.
Hauxe da kanpora begira saltzen den irudia (doppinga, diruaren desbideratzea, eroskeriak, korrupzioa, politikari zikinak, gezurtiak, atzerakoiak, faltsuak, inposatzaileak, zapaltzaileak, inmoralak eta abar). Ez ditut hemen izendatuko estatu espainoleari buruz ezagutzen ditudan txisteak. Ez, nahiz eta batzuek merezi duten, beste batzuek nire errespetu guztiak merezi dituzte egunero egiten duten lanagatik.
Eta oraindino pentsetan ari dira kasinoa jartzen, mota ezberdinetako morroi izateko. Tuntunak izan behar...
Ez dut hain urrun ikusten Europaren banaketa egitea, komentetan ari den bezala Europa mailan. Ezinbestekoa da hausnarketa sakona egitea. 
Bitartean, zorionak Tokyo. 

OPORRETATIK BUELTAN

BCN 2013

Bihar Bartzelona Ur Planetaren hiriburua izango da. Munduko Igeriketa Txapelketa egingo da bertan. Uztailaren 19tik Abuztuaren 4ra herrialde ezberdinetako jende ugari bilduko da munduko kirolarik onenak ikusteko asmoz (Ryan Lochte, Jang Sun, Katie Ledecky igeriketan, Gary Hunt eta Orlando Duque jauzian, Eva Risztov eta Oussama Mellouli ur irekietan, Ona Carbonell eta Svetlana Romashina igeriketa sinkronizatuan, Stefano Tenpesti eta Maggie Steffens waterpoloan eta abar).
Ur Planeta proiektuak uraren garrantzia zabaldu nahi du. 200 proposamen artean, azkenean  Albert Mir-en "Xop" aukeratu zen maskota moduan.

STOP ZIGARROKINAK

Hondartzetako zaborraren lehenengo postuan zigarrokinak daude. Harritu ez, ezta? Jakina, arazo hau atzo goizekoa ez dela edonork daki. Urtero miloi eta miloi zigarrokin agertzen dira munduko hondartza ezberdinetan. Hori dela eta, herri batzuetan debekatu dute erretzea hondartzetan. Zergatik hemen ez? Higiene arazo asko sortzeaz gain, badaude kontutan hartzeko beste arrazoiak:

• urtero erredurak gertatzen dira zapaltzean.
• uretara doan zigarrokin batek itsasoko 8 litro ur kutsatzen du bere sustantzia toxikoekin (kadmio, artsenikoa eta beruna).
• 5-20 urte irauten du zigarrokin batek. Bai, ondo entzun duzu. Paperezkoa dela pentsatzen baduzu, jai duzu. Zelulosa azetatokoa da, plastiko ez biodegradable mota bat.
• Itsasoko animaliek jaten dute. Urtero biloi zigarrokin ailegatzen dira itsasora. Baleen, izurdeen, hegaztien, arrainen eta dortoken sabelean aurkitu dira.

KARMENGO JAIAK

NON GALDU?

Oporrak ailegatu eta gehienak buelta eta buelta ibiltzen dira jomuga turistiko onenen bila.

Urriaren aldean Lonely Planet-ek "Top 10" zerrenda eman zuen argitara, zeinetan, zirkuito turistikotik kanpo beste motatako oporrak planteatzen ziren.

1. Sri Lanka: lorategi botanikoak, tenpluak eta safariak parke nazionalaren barnean.
2. Montenegro:  abentura (txangoak eta txirringa).
3. Hego Korea: Arraunketa Munduko Txapelketa (abuztuaren 25tik irailaren 1era) eta Arte Martzialen Joku asiatikoak (ekainaren 29tik uztailaren 6ra).
4. Ekuador: gastronomia.
5. Eslobakia: kultura (gazteluak, eleizak eta jauregiak) eta abentura (kobazuloak, urjauziak, kanoien jeitsiera, iturburuak).
6. Salomon Uharteak: urpekaritza praktika daiteke paradisu honetan.
7. Islandia: Myvatn Lakua (Laku Urdinaz ezaguna), spa geoterman, geiserrak, baleak, aurora boreala eta Europako glaziarrik handiena (Vatnajökull)
8. Turkia: kultura eta gastronomia.
9. Errepublika Dominikana: hondartza zuriak eta bale jorobatuak.
10. Madagaskar: oihan tropikalak eta Ozeano Indikoaren hondartzak.