EUTSI GOGOR!

 

ZORIONAK ETA URTE BARRI ON

BIDEO-JOKO JAIALDIAREN X. EDIZIOA

Abenduaren 10etik 12 ra bueltatuko da BEC erakustazokara Funs & Serious game jaialdi hau. Hori bai, pandemia egoeraren ondorioz on line formatuan izango  da. Beste gauza penagarria da euskararen ikusgarritasuna joko arloan. Badakigu industria hau oso indartsua dela eta horrexegatik bere eskuetan dago ahalegin bereziak egitea hizkuntza gutxituetara itzultzeko. 

ETXEPARE EUSKAL INSTITUTUAREN 10. URTEURRENA

2010eko urriaren 29an ateak zabaldu zituen ofizialki Etxepare Euskal Institutuak. Arlo akademikoan ez ezik, euskal literaturaren itzulpengintzan eta euskal kulturaren irakaskuntzan ere lagundu du. Urte hauetan euskal kulturaren leihorik hoberena izan da nazioarte mailan. 

Zorionak eta urte askotarako

ABENDUAK, 3 - E.N.E.

 XVI. mendeko maitasunezko olerkiak aurkitu dituzte Oñatiko artxibo historikoan. "Poemak dituen dokumentua testamentu eskritura baten koadernotxoaren estalki gisa erabili zen eta horrela egun arte iristea lortu du. Idazkiak izatez ez ziren sortu kontserbatu behar zen testu batean". Euskarazko poemarik zaharrena izan daiteke. Berriro beste arrazoia gure hizkuntza maitagarria babesteko.

ABENDUAK, 2 - BLOGAREN 9. URTEBETETZEA

 

DANTZA ESKOLA DIGITALA

Euskal dantzak pausoz pauso eta zure erritmora on line ikasteko aukera egongo da Aikoeskola.eus plataformaren bidez.

Edonondik eta edozein gailutik egin daiteke bat eskola honekin. Nahiz eta astero klase berri bat zuzenean eskaini, aukera dago edozein unetan klase guztiak berreskuratzeko. Emandako klase guztiak tutorial antzekoan grabatuta geratuko dira. Nahierara dantzatzeko atal bat dago, dantza guztiak urratsez urrats azaldurik.

"Dantza Munduan" programaren lehenengo edizio honetan parte hartzeko  abenduaren 13an baino lehen. Hiru hizkuntzatan eskainiko dira. Goiko linkan daude ikastaroen prezioak.

EUSKARALDIA 2020

Azaroaren 20tik abenduaren 4ra izango da bigarren edizio hau. Banderotxoan agertzen da aurtengo leloa (gehiago, gehiagorekin, gehiagotan).

Ahobizi eta Belarriprest rolak mantenduko dira. Ariketa honetan parte hartu nahi duenak izena baino ez du eman behar webgunean. Rola identifikatzeko txapa euskaltegi batetan egongo da eskura azaroaren 16tik 20ra. Banderatxoa eroski supermerkatuetan salgai dago 5 €-ren truke.

Anima zaitezte gehiago izateko.

URRIAK, 5 - HABITAT MUNDUKO EGUNA

 

EUSKAL DIASPORAREN EGUNA

 

Nahiz eta egoera behartu ez dago mugarik. Mundu osoko euskal etxeek gonbidapenak luzatu dituzte. Aurten badakizue, dena birtuala izango da.

ZURE LAGUNA HONDARTZAN

SANTURTZIKO ESPAZIO PUBLIKOA

Santurtziar gehienok zergen bidez ordaindu ditugu gure kaleak eta plazak. Hala ere, Udalak gure gozamenerako izatea bermatu beharrean, mutu geratu da terrazen inbasioa baimendu duen bitartean. 

Egungo aitzakia ostalaritzak pairatutako krisialdia pandemiaren ondorioz. Bada, ez dira bakarrak izan, eta besteok ez dugu inoren faborerik jaso, kontrakoa baino. Zergak eta bestelakoak ordaindu beharko ditugu. Edo agian Udalari burutik pasatuko zaio hurrengo urteari begira OHZ edo beste zergak ez kobratzea, tabernariekin egingo duen bezala?

Udaletxeak terrazen azalera handitzea baimendu duenetik, arazoak eta konfliktoak areagotu dira, herritarren konfrontazioa emanez. Denok genekien tabernak zabaldu bezain pronto kaleak beteko zirela inolako ordenarik gabe. Udalak emandako baimenak auzo bizitza eta oinezkoen segurtasuna kaltetu ditu. Udalaren ardura da herritarren osasuna bermatzea eta lehenengo betebeharra tabernen terrazen tamaina helburu horretarako egokitzea da, baina ez okupazio-metroak handitzeko, horiek murrizteko baizik, kalean ez baitago herritarren arteko distantziak mantentzeko espazio nahikorik.

Itsasalde kalean ezin duzu zure etxeko ataritik atera, eta lortuz gero maskararik gabeko pertsonen pare parean pasatu behar duzu, distantzia ez baitute errespetatzen. Horri gehitu behar zaio patineten eta bizikleten lasterketak abiadura handiz. Inguruan suertatu behar dituzu lurrean dauden zigarro-puntak, maskarak, pipak eta abar. Lorontziak tabernen zakarrontziak bihurtu dira eta atari ondoan edalontziak agertzen dira, laupabost egun pasatu behar garbitzaileak jaso arte (gogoz kontra). Parkeak eta plazak tabernen terraza pribatuak dira. Gure kaleetako eserlekuak tabernarien propietatea izatera pasatu dira. Anbulantzia behar izanez gero, aparkatu behar dute urrunago ez baitago lekurik terrazen inbasioa dela eta. Horren ondorioz ibilaldia eman behar duzu esku-ohean eta guztiz.

Beno eta lo egitea zientzia fikzioa da. Nahiz eta hirugarren fasean gaueko tabernak zabaltzea debekatuta egon, 03:15ak arte egon dira asteburuetan. Bitartean udaltzainak nahasmendu hori kontrolen bidez bermatu beharrean, izkutatuta ibili dira hortik eta agertu direnean terrazan daudenak agurtzeko izan da. Beste batzuetan telefonoz egindako kontsultan bakarrik gabon esateko izan da zintzilikatu baino lehenago. 

Non daude etxeetako bizilagunen eskubideak? Argi dago espazio publikoen diseinuan aktore guztiak ez direla identifikatu. Ezjakintasuna edota axolagabekeria? Ez zegoen beste modurik? Adibidez, espaloiak libre utzi eta errepideei espazioa irabazi. Aparkalekuak errespetatu nahi baldin baditu udalak, hasi beharko du kobratzen OTAren bidez, beste herrietan egiten den bezala. Azken finean udaleko garajeek ordaintzen dute Ondasun Higiezinen Gaineko Zerga (OHZ), nahiz betiko propietaterik ez izan, aldi baterako baino.

Dena den, arazo hau ez da atzo goizekoa. Koronabirusa heldu aurretik arazo bat zegoen espazio publikoarekin. Tabernek eta jatetxeek gero eta gehiago jartzen dituzten terrazak gero eta handiagoak dira. Auzokideak espazio publikorik gabe geratzen ari gara. Ez dago oinez ibiltzerik.

Udala ez da molestatu tokian tokiko bisitak egiten; arazoak eta erabilera ohiturak identifikatzen, herritarrekin harremana izaten eta tokian tokiko informazioa jasotzen.

Konfinamenduak iraun duen bitartean herritarrok ilusio batean bizi gara eta normalean terrazaz beteta egoten diren gune eta plaza zabalak berreskuratu ditugu jolasteko, eseritzeko edo paseoak emateko. Orain, berriz, kalera irteteko gogoak txikitu dira terrazen tamaina egokitu beharrean txikitze aldera segurtasun distantziak mantentzeko, udalak justu kontrakoa egin baitu, salbuespen egoeran hartutako neurriak salbuespen egoera amaitzean bertan behera utzi behar direla adieraziz.

Antza adarra jotzen dabil udala, zeren denok baitakigu hori ez dela inoiz gertatu ostalaritzarekin.

Betidanik herri honetan tabernariek presioa egin dute euren interesen aldeko udal ordenantza bat lortzeko.

Kaleak oinezkoentzat egin dira eta espazio publikoaren pribatizazio handi bat gertatu da, terrazak handituz eta kontsumora bideratutako gune batean bihurtuz. Ez dago soberan gure agintariei gogoraraztea espazio publikoa eskubide kolektibo bat dela, auzo izaera eta gizarte harremanak sustatzeko oso garrantzitsua dena.

Orain hauteskundeei begira herritarrok parte hartze aktibo eta ez kontsulta hutsa izatea erreibindikatu nahi dugu. Gure agintariak ez badaude prest, hobe dute segurtasun distantzia mantentzea, askorik kostatuko ez zitzaiela betidanik aproposa edo ez aproposa (auskalo) herritarren urrun bizi dira eta.

Dendetan bezala "ez eragotzi" kartela zintzilikatu beharko dugu.

MAIATZAK, 17 - BIRZIKLATZEAREN MUNDUKO EGUNA

NIRE POZA PUTZURA

Pentsetan nengoen konfinamenduari esker ingurugiroak tregua izango zuela, baina guztiz okertuta nengoen. Errealitatera bueltatu naiz eta berriro gizabanako batzuen arduragabekeriak mutu utzi nau. Kaletik joatean latexko edo nitrilozko eskularruak eta maskarak edonora botatzen dituztela aztertzen dut. Egia esan alarma egoera hasi zenetik noizean behin gertatzen zen, baina orain irteera mailakatzean gaizkiagotu egin da egoera hau.

Ikus-entzunezko ezberdinetan gomendioak eta teknika bereziak eman dituzte eskularruak kutsatu gabe kentzeko. Nik neuk pertsona baten trebezia ikusteko aukera izan dut. Baina segidan izugarrizko harrokeriarekin, ez du inolako koplarik erabili lurrera botatzeko. Agian uste dute kaleetako bakardadeak eta isiltasunak haien oilokeria babesten dutela.

Beti bezala pertsona batzuek mesede eskasa egiten diote gizarteari. Hala ere, gure herrietako udalek aukera paregabea dute portaera insolidario hauek gure alde jartzeko diru-bilketaren bidez.

Primeran dago distantziak mantentzea, maskarak erabiltzea eta abar, baina ahaztu gabe gure kaleetako higienea. Gizalegearen kontrako jokaera hauek arriskuan jartzen dute guztion babesa. Normaltasunera ahalik eta azkarren itzultzeko ezinbestekoa da guztion ardura.

Gogora ezazu ez direla birziklatzen, errefusaren edukiontzira bota behar direla.

SAN JORGE JAIAK BERTAN BEHERA

Santurtziko zaindaria San Jorge elizaren atea babestuz.  Nahiz konfinamenduan egon, suziri-burrunba faltan egon da.
Ondo legoke udaletxeko balkoitik egitea egun arraro hauek hobeto eramateko.

HOBERA EGIN DU?.....

Konfinamendua ezarri zenetik kutsaduraren murrizketa nabarmen da Europa osoan.

Irudietan nitrogeno dioxidoaren beherakada ikusten da argi. Ez dugu ahaztu behar gas kutsatzaile horrek herritarren heriotza goiztiarra eragiten duela, Europan 7.000 gutxi gora behera.

Koronabirus krisialdia pasa ondoren trafiko motordunaren murrizketa birplanteatu beharko dugu, baina ez da bakarra izango.

Neurri zehatzak ezarri beharko dira batzuen portaerak kalterik edota heriotzarik ez eragiteko besteei.

Pasa den hilabetetik harrituta ikusi dugu hainbat portaera desegoki ganoragabeko jendearen eskutik: oporretan joan azken momentuan eta gero hegazkinak eskatu itzultzeko (doakoa izanez gero, askoz hobeto), Italian jokatutako futbol partida (Atalanta-Valentzia), Erasmus ikasleak (doako ikasten dutenak) bere garaian bueltatu beharrean, hor jarraitu urrunetik dena ikusten eta belarriak otsoari ikustean orain itzuli nahi doako (New York).

Hemen alarma egoeraren dekretua onartu dugu; hau da, larrialdietarako eta lanera joateko atera ahal dugu kalera, hori bai beti mantenduz metro eta erdiko tartea, lanean ezinezkoa dena. Hala ere, ez dut ulertzen zergatik jarraitzen duen Gobernuak kanpoko jendea ekartzen, dauden tokietan geratu beharrean konfinamenduan. Azken finean, neurri honen helburua Covid-19 ez hedatzea da. Gainera ez dugu ahaztu behar gehienak kanpora joan direla aisialdian (ez lanera) edo hor bizi direla aspaldian.

Badakit inork ez duela aproposa bilatu, baina haien portaera berekoiak ez du ezertan lagundu. Nitrogeno dioxidoa baino kaltegarriagoa dena jendearen berekoikeria, ezjakintasuna eta ganoragabekeria izan dira betidanik.

Bitartean airearen kalitateak hobera egin duela berria da.

GALEPER ARRUNTA, 2020KO HEGAZTIA

Galeper arrunta .............................. 7.930 boto
Arranoxka urdina .......................... 6.130 boto
Antzandobi errege ..........................5.156 boto

Ia Europa guztian, Asiako erkialdean, Indian eta Afrikan zehar hedatuta dago. Iberiar Penintsulan Europa Mendebaldeko populazioaren laurden bat biltzen da eta alde guztietan banatuta dago. Bere migrazio ohiturak kopuruaren bilakaera aztertzea oztopatzen duen arren, bere populazioak atzera jo du.

Berriro nekazal jarduera zenbait eta "giza" jarduerak naturan eragindako aldaketak dira mehatxu nagusiak.

2020KO HEGAZTIA IZANGO DA ....

Zein izango ote da 2020ko hegaztia? SEO/Birdlifek antolaturiko kanpaina honetan hiru hegaztien artean bozkatzeko aukera egongo da . Hegaztien ezagutza eta babesa bultzatzea du helburu kanpaina honek.
Galeper arrunta (Coturnix coturnix /Codorniz común)

Arranoxka urdina (Circus pygargus/Aguilucho cenizo)

Antzandobi errege (Lanius meridionalis/Alcaudón Real)

Urtarrilaren 22ra arte bozkatu daiteke.

2020KO PROPOSAMENAK?

Benetan? Badira baliogarriak? Ahal izanez gero artikulu luzea egin daiteke. Hala ere, urte berria ez gara hasiko politikariak bezala, baliorik gabeko proposamenak botatzen.
Etorkizunari begira, eutsi gogor eta aurrera.

URTE BERRI ON !!!!